Per jaar worden er meer dan negentienduizend mensen opgenomen in het ziekenhuis wegens verkeerd medicijngebruik. Daarvan overlijden er naar schatting twaalfhonderd per jaar. Met het pilotproject Patiëntparticipatie en Medicatieveiligheid ‘Weet jij wat je slikt?’ werken Nictiz, apotheken, ziekenhuizen en patiënten(vertegenwoordigers) samen aan het toegankelijk maken van elektronische medicatiedossiers voor patiënten.
Elke zorgverlener, de huisarts, de apotheek, de ziekenhuisapotheek en wellicht de patiënt zelf heeft zijn eigen systeem voor het bijhouden van medicatiegegevens. “Daardoor ontbreekt in het zorgproces een actueel overzicht van medicijnen die patiënten op dat moment daadwerkelijk gebruiken” vertelt programmamanager Ruud Simons van Nictiz. “En dat is een groot risico: een onvolledig dossier kan onder meer leiden tot onnodige fouten in de medicatie en daarmee ook onnodige spoedopnames in het ziekenhuis.”“Een actueel overzicht van medicijnen ontbreekt vaak”
Dat was aanleiding voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om een subsidie beschikbaar te stellen om te onderzoeken hoe patiëntparticipatie de medicatieveiligheid kan vergroten. De opdracht voor Nictiz: ontwikkel in samenwerking met een aantal regio’s in Nederland duurzame oplossingen die het mogelijk maken dat een significant aantal patiënten kan participeren in hun behandeling. Acht regio’s doen mee aan de pilot: de projecten worden georganiseerd door ketens van apotheken, ziekenhuizen en leveranciers van patiëntportalen. Via een websiteportaal of app bieden ze patiënten en zorgverleners de mogelijkheid te participeren. Nictiz heeft een faciliterende en monitorende rol en wil inzicht krijgen in het belang en de behoefte van patiënten en zorgverleners.
Meer informatie, minder fouten
“Het algemene doel van het project is dat de patiënt participeert in zijn eigen medicatiedossier”, vervolgt Simons. “Er zijn veel redenen om dat te doen: als patiënten en zorgverleners een actueel overzicht hebben van het medicatiegebruik van een patiënt kunnen complicaties door verkeerd medicijngebruik voorkomen worden. Een consult heeft een kortere doorlooptijd omdat vooraf duidelijk is welke medicijnen iemand wel of juist niet slikt, en een patiënt kan samen met de zorgverlener betere beslissingen nemen over het medicatiebeleid. Doordat de kans op fouten of contra-indicaties – medicijnen die absoluut niet samen gebruikt mogen of kunnen worden – vooraf duidelijk zijn, vermindert het risico op schadelijke bijeffecten of allergieën. Dus ook zorgverleners hebben er baat bij als patiënten participeren in het medicatiedossier.”
TrendITion publiceerde over de functie van een digitaal medicijn-overzicht
Bij de regio’s die medicatiedossiers aanbieden kunnen patiënten, naast hun dossier inzien, ook het dossier bewerken. Ze kunnen via een website of een app gegevens opslaan, aanvullen, wijzigen en delen met hun zorgverlener. “Het delen van medische gegevens kan een patiënt doen via een print of via een elektronisch bericht naar de zorgverlener. De patiënt is de belangrijkste bron van informatie. Hij is de enige die precies weet welke medicijnen hij daadwerkelijk gebruikt, en welk effect de medicatie op hem heeft. Door de regie in handen te geven van de patiënt blijft een medicatiedossier compleet en actueel”, aldus Simons.
Testen in de greenfields
De acht pilot regio’s onderzoeken hoe informatie-uitwisseling tot stand kan komen. Partijen die meedoen aan de pilot zijn bijvoorbeeld ketens van apotheken zoals BENU en ApotheekZorg, ziekenhuizen zoals het HaGaZiekenhuis en het St. Antonius Ziekenhuis, en leveranciers van patiëntportalen. Simons: “Iedere regio heeft een eigen pilot opgezet. Patiënten, maar soms ook mantelzorgers, krijgen van de apotheek inlogcodes die ze invoeren, en kunnen vervolgens online hun gegevens bijhouden. Die regio’s nodigen afzonderlijk van elkaar hun patiënten uit om deel te nemen aan een elektronisch medicatiedossier.”
Inmiddels hebben zeven regio’s of greenfields een elektronisch medicatiedossier klaar dat patiënten toegang geeft tot hun medicatiegegevens. Meer dan duizend patiënten hebben zich al geregistreerd. In deze regio’s wisselen patiënten hun gegevens uit met ziekenhuizen en apotheken, en vice versa. Nictiz en de deelnemende regio’s onderzoeken hoe de patiënt dit ervaart en wat het effect is op de participatie.
Afspraken over informatie-uitwisseling
Hoe die elektronische informatie-uitwisseling tot stand komt verschilt per regio, zegt Simons. “Het doel van dit traject is ook om kennis en ervaring op te doen. Wel maken alle regio’s gebruik van dezelfde functionele standaard, die we vooraf gedefinieerd hebben en die begrijpelijk is voor alle zorgverleners die meewerken aan het project. Die functionele standaard is gebaseerd op bestaande informatiestandaarden. Ook maakt de functionele standaard duidelijk welke informatie patiënten moeten kunnen uitwisselen met hun zorgverlener: ervaringen met medicijngebruik, medicatie toevoegen, bijwerkingen, allergieën en overgevoeligheden, en de reden waarom het medicijn wordt gebruikt.”“Daar zit de grote winst als een patiënt zelf zijn gegevens bijhoudt”
Simons legt uit: “Een huisarts schrijft medicatie voor. De apotheek verstrekt die medicijnen aan de patiënt. Dat noemen we verstrekkingsgegevens of extractiegegevens. Die verstrekkingsdata van de apotheek zijn gestructureerd en vaak het meest up to date”, zegt Simons. “Die gegevens worden bij de verschillende regio’s voor patiënten inzichtelijk gemaakt via een app of webportaal. Boven op die informatie komt het daadwerkelijke gebruik van de patiënt. Stel, ik maak als patiënt een mondelinge afspraak met mijn behandeld arts of huisarts dat ik bepaalde medicijnen niet meer slik door vervelende bijwerkingen, of in een aangepaste dosering. Zo’n wijziging of aanpassing komt niet automatisch in het systeem van de apotheek, omdat het gaat om een mondelinge afspraak tussen arts en patiënt. Daar zit de grote winst als een patiënt zelf zijn gegevens bijhoudt. Die informatie komt dan meteen in het medicatiedossier.”
Opschaling
“Het uiteindelijke doel van het project ‘Weet jij wat je slikt?’ is dat duurzame, exploiteerbare oplossingen die in meerdere regio’s in Nederland toepasbaar zijn. Het vertalen van pilots naar een bredere aanpak ligt al besloten in de keuzes die we gemaakt hebben in dit project. Na de pilotfase kunnen andere apotheken ook gebruikmaken van de functionaliteit, waardoor uiteindelijk hopelijk alle patiënten beschikking kunnen hebben tot hun medicatiedossier.”
TrendITion gaat in de aankomende weken in een serie artikelen langs bij de verschillende greenfields in Nederland. Wil je meer informatie over het project Patiëntparticipatie en medicatie?
The post Medicatiedossiers ontsloten voor duizenden patiënten appeared first on TrendITion.